ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ, ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΛΙΟΥΡΗΣ (Ζίτσα- Ν. Ιωαννίνων).

Η Ιερά Μονή Παλιουρής, -  κοντά στο ποταμό Καλαμά, περιοχή Ζίτσας - είναι αφιερωμένη  στο Γενέσιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου). Εορτάζει και της Ζωοδόχου Πηγής, (Παρασκευή  Διακαινησίμου),  επειδή ανακαινίστηκε την ημέρα αυτή. Εξαρτιέται από τη Μητρόπολη Ιωαννίνων. Η ονομασία  του μοναστηριού  οφείλεται  στην ανεύρεση της εικόνας  της Παναγίας πάνω σε ένα από τα παλιούρια (θάμνοι) αυτής.

Στη σημερινή θέση της Μονής  - κατά  τη χρονογραφία του Αραβαντινού -   υπήρχε παλιός  Ναός από το 1373.   Στη θέση αυτή βρέθηκε η θαυματουργική εικόνα της Παναγίας και ο Παπαναστάσιος  Αλεξίου  από τη Ζίτσα, έχτισε εκ θεμελίων τη Μονή Παλιουρής το 1690  και έγινε ο πρώτος Ηγούμενος της.  

Τον Ιούνιο του 1782  κάηκε το μοναστήρι τελείως από τον Αλή Πασά. Όμως το 1784 ξεκίνησε εκ νέου η ανέγερση του ναού και ολοκληρώθηκε μέχρι το 1797. Με τον σεισμό του 1813 κατέρρευσε ο Δυτικός τοίχος του ναού.

Το καθολικό είναι ρυθμού τρίκλιτης Βασιλικής με ένα εξωτερικό τρούλο και 12  εσωτερικούς τρούλους. Οι αγιογραφίες  είναι έργο του Θεοδοσίου και του γιού του Κωνσταντίνου. Όπως βεβαιώνουν σχετικές επιγραφές των ετών 1814 και 1833.

Τα τελευταία χρόνια  γίνεται ανακαίνιση  του χώρου και των κελιών της Ι.Μονής.  Η Ιερά Μονή έχει και τρία παρεκκλήσια:

Το πρώτο προς τιμήν του Γενεθλίου του Τιμίου  Προδρόμου (24/7), το δεύτερο προς τιμήν του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου (2/5) και το τρίτο προς τιμήν της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού (6/8).

Σήμερα στο Ναό υπάρχει πιστό αντίγραφο της θαυματουργικής εικόνας της Παναγίας της Παλιουργιώτισσας, αφού η πρωτότυπη εικόνα έχει κλαπεί εδώ και πάνω από 30 χρόνια.

Απολυτίκιον  εορτής του Γενεθλίου της Υπεραγίας Θεοτόκου.

‘’ Η γέννησίς σου Θεοτόκε, χαράν εμήνυσε πάση τη οικουμένη: εκ σου γαρ ανέτειλεν ο Ήλιος της δικαιοσύνης, Χριστός ο θεός ημών :  και λύσας  την κατάραν, έδωκε την ευλογίαν : και καταργήσας τον θάνατον, εδωρήσατο ημίν ζωήν την αιώνιον.’’ 

Υ.Γ : Η εικόνα της Παναγίας , είναι  πιστό αντίγραφο της Παναγίας   Παλιουργιώτισσας.

Οι φωτογραφίες είναι από την Ιερά Μονή, όπως είναι σήμερα.

Πηγές κειμένου:  Ημερολόγιον Iεράς Mονής  και εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή.