Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2017

ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ « Ο ΑΓΙΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ ΑΘΛΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ » ( οσάκις το σώμα ευεκτεί και η ψυχή υγιαίνει).

ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ « Ο ΑΓΙΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ ΑΘΛΗΣΕΩΣ  ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ »       ( οσάκις το σώμα  ευεκτεί και η ψυχή υγιαίνει).
Το 2007 έγινε η τελική ανακήρυξη, κατόπιν πρότασης, που διατυπώθηκε  από διδάσκοντες του Εθνικού Καποδιστριακού  Πανεπιστημίου Αθηνών (βλ. εισήγηση κ. Διαμαντή  Γεωργούλια, καθηγητή ΤΕΦΑΑ).
Αφορμή για αυτό το κείμενο της ιστοσελίδας μας στάθηκε η ομιλία του κ. ΠΑΣΧΟΔΗΜΑ Γεωργίου , εκπαιδευτικού Β/θμιας Εκπαίδευσης, υπεύθυνου της ομάδας Φυσικής αγωγής Θεσπρωτίας, μεταπτυχιακού φοιτητή και τον ευχαριστούμε για τη παραχώρηση της ομιλίας του.
Η ομιλία πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο 2017 στην εκδήλωση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων για  τον «Άγιο Νεκτάριο Μέγα  εκ της Ηπείρου  Ευεργέτη» Όμως το πλήρες κείμενο της ομιλίας ήρθε στο e-mail του συλλόγου μας ,φέτος, ανήμερα της εορτής του Αγίου Νεκταρίου,(9-11-2017).   Θέμα της ομιλίας « Η επιρροή  της χριστιανικής ηθικής στη διαμόρφωση  των αρχών και των αξιών του αθλητισμού. Οι αναφορές  του Αγίου Νεκταρίου  στο συγκεκριμένο θέμα.» 

Η ιστορία ξεκινάει από πολύ παλιά………… 21 Αυγούστου 1893 , τρία χρόνια πριν τους Ολυμπιακούς αγώνες  της Αθήνας το 1896 ο  Άγιος Νεκτάριος,(τότε ιεροκήρυκας στη περιοχή της Ευβοίας), καλείται στα εγκαίνια του Γυμναστικού συλλόγου Κύμης, όπου εκεί εκφωνεί μια ομιλία «περί γυμναστικής»  Αναφέρει ότι « η παρουσία των γυμναστικών συλλόγων αποτελούν φυτώριο  όχι μόνο για την άθληση , αλλά και την παίδευση της νεότητας», επίσης μιλάει για «…..αρμονική γυμνασία της ψυχής και του σώματος…..» .
Το καλύτερο όμως είναι να διαβάσει ο καθένας την εξαιρετική ομιλία του κ. Πασχοδήμα Γεωργίου   για τη πλήρη ενημέρωση του.
Επίσης για το κείμενο της ιστοσελίδας μας ελήφθησαν στοιχεία από το αφιέρωμα του κ. Ιωάννη Μιχαλακόπουλου στον Άγιο Νεκτάριο,  στο περιοδικό Τρεις Ιεράρχαι (τεύχος 4, 2017).




ΠΑΣΧΟΔΗΜΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ¨Ε.Α.Π.¨

Ομιλητής στην Εκδήλωση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων
 «Άγιος Νεκτάριος Μέγας εκ της Ηπείρου Ευεργέτης»

Ομιλία με Θέμα:
¨ Η επιρροή της χριστιανικής ηθικής στη διαμόρφωση των αρχών και των αξιών του αθλητισμού. Οι αναφορές του Αγίου Νεκταρίου στο συγκεκριμένο θέμα¨

Σεβασμιώτατε, κύριε καθηγητά, κυρία σχολική σύμβουλε, κυρίες και κύριοι συνομιλητές, αδελφές και αδελφοί εν Χριστώ.

Η σχέση του ανθρώπου με τη θρησκεία είναι βαθιά και ξεκινάει από γεννήσεως κόσμου.
Όπως αναφέρει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, στο κείμενό του «Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως», κατά τη δημιουργία του κόσμου ο θεός έπλασε τον άνθρωπο ως ¨σύνδεσμο μεταξύ ορατής και αοράτου φύσεως¨. Η νοερή και ασώματη φύση  συνδέθηκε με την ψυχή του, ενώ η ορατή φύση, ο υλικός κόσμος δηλαδή, συνδέθηκε με το σώμα του.
Οι δύο αυτές φύσεις του κόσμου ενοποιήθηκαν κατά τη δημιουργία του ανθρώπου ταυτόχρονα και με τρόπο άρρηκτο, ώστε η λογική ψυχή να χρησιμοποιεί το σώμα ως όργανο που παρέχει σε αυτόν τη ζωή, την αύξηση, την αίσθηση και τη γέννηση, στοιχεία απαραίτητα για τη διαιώνιση του ανθρώπινου είδους.
Δημιουργείται, λοιπόν, εδώ το ερώτημα: μπορεί κάποιος να αμφισβητήσει την αξία του ενός ή του άλλου στοιχείου της ανθρώπινης υπόστασης ή να δηλώσει με τρόπο πειστικό την υπεροχή του ενός στοιχείου έναντι του άλλου;
Στο σύγχρονο κόσμο παρατηρείται η τάση τα δύο αυτά στοιχεία του ανθρώπου, η ψυχή και το σώμα, να διαχωρίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε ανάλογα με την ιδεολογία του (υλιστής ή πνευματιστής) το ένα στοιχείο να υπερισχύει του άλλου.
Αποτέλεσμα  αυτής της τάσης των σύγχρονων ανθρώπων είναι οι υλιστές να φροντίζουν επιμελώς για το κάλλος του σώματός τους και την εξωτερική τους εμφάνιση με απώτερο στόχο τον εντυπωσιασμό και την  κοινωνική καταξίωση, μέσω της μίμησης προτύπων, που οι ίδιοι οι άνθρωποι έχουν αποδεχτεί, αδιαφορώντας  πλήρως για την πνευματική και ψυχική τους υπόσταση.
Από την άλλη οι πνευματιστές, αδιαφορώντας για την σωματική τους κατάσταση, αφοσιώνονται στη μονομερή καλλιέργεια της πνευματικής τους υπόστασης, θεωρώντας πως από μόνη της είναι αρκετή για την εξασφάλιση της ψυχικής τους υγείας, παραμελώντας την ανάπτυξη και φροντίδα του σώματος τους, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε ασθένειες και προβλήματα  που αντανακλούν στην διαταραχή και της ψυχικής τους υγείας.
Όπως προκύπτει από τα προαναφερόμενα, η διαμόρφωση των ηθών στις σύγχρονες κοινωνίες, που δεν λαμβάνουν υπόψη τους την ισόρροπη και αρμονική ανάπτυξη των δύο στοιχείων του ανθρώπου, της ψυχής και του σώματος δηλαδή, οδηγούν τον άνθρωπο μακριά από το στόχο της δημιουργίας του, που όπως ακούσατε στην αρχή σύμφωνα με τα θεόπνευστα λόγια του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, πρέπει να είναι η σύνδεση, μέσω της ύπαρξής του, της «…ορατής τε και αοράτου φύσεως…» του κόσμου.
Για τον λόγο αυτό, η ελληνική πολιτεία, σοφά σκεπτόμενη, όρισε το σκοπό της εκπαίδευσης στο ελληνικό  Σύνταγμα ως εξής:
 «Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική  και φυσική αγωγή των Ελλήνων,..»
(Σύνταγμα, 1975, άρθρο. 16, παράγραφος. 2)
Ενώ ως σκοπός της αθλητικής εκπαίδευσης στο εκπαιδευτικό μας σύστημα ορίζεται:
«Σκοπός της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι να συμβάλει στην ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών,...»
(Νόμος 1566, άρθρο 1)
Πάνω στο ίδιο θέμα, η προνοητικότητα, η ευρύτητα του πνεύματος και η πολυμάθεια του Αγίου Νεκταρίου αποδεικνύουν πως ο μύθος που καλλιεργήθηκε  σκοπίμως, ότι ο Χριστιανισμός, μέσω του Μέγα Θεοδοσίου, κατήργησε την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων και ως εκ τούτου είναι αντίθετος με τον αθλητισμό, πρόκειται πράγματι περί μύθου ή ίσως περί μιας αυτοκρατορικής απόφασης, που χαρακτηρίζει το πρόσωπο που την πήρε και όχι το Χριστιανισμό ως φιλοσοφική θεώρηση.
Παρότι, όπως πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν, οι Ολυμπιακοί αγώνες  είχαν πάρει πλέον μια καθαρά ωφελιμιστική κατεύθυνση π.χ. με επιδείξεις μονομάχων, θεάματα τσίρκων και εκτεταμένο επαγγελματισμό, θεάματα που ήταν ασύμβατα με τη νοοτροπία του Χριστιανισμού. «Η μεγαλύτερη ευεργεσία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, όπως είχαν καταντήσει», γράφει ο π. Γ. Μεταλληνός στο έργο του «Παγανιστικός Ελληνισμός ή Ελληνορθοδοξία;», ήταν η παύση τους «στο πλαίσιο της απαγορεύσεως κάθε εθνικής θρησκευτικής εκδηλώσεως» και παραπέμπει. Σύμφωνα με έρευνες νεωτέρων βυζαντινολόγων Howell, δεν απαγόρευσε ο Μέγας Θεοδόσιος τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά απλώς απαγόρευσε τις θυσίες κατά τη διάρκειά τους. Μάλιστα, οι Αγώνες συνεχίστηκαν για περίπου 30 χρόνια ακόμη και ο λόγος που έσβησαν (όχι διεκόπησαν - οι συγκεκριμένοι ιστορικοί ομιλούν για φθορά και σβήσιμο) ήταν η έλλειψη χρημάτων (χορηγών) και κάποιες φυσικές καταστροφές, όπως η πυρκαγιά στον ναό της Αρχαίας Ολυμπίας.
 Δεν αποδεικνύεται, λοιπόν, ξεκάθαρα σύγκρουση του Χριστιανισμού, ως νέα Θρησκεία, με την αρχαιοελληνική παράδοση και τις αρχαίες ελληνικές θρησκείες, τις οποίες ο Χριστιανισμός σεβάστηκε απόλυτα και από τις οποίες επηρεάστηκε στη διαμόρφωση της ανθρωπιστικής του φιλοσοφίας, αλλά ούτε και από αυτήν κάθε αυτήν  την αθλητική παιδεία, επειδή χρησιμοποιεί τη σωματική ρώμη και το ανθρώπινο κάλλος, προκειμένου να πετύχει το στόχο της ολοκλήρωσης του ανθρώπου. Απόδειξη  ότι και οι Ολυμπιακοί αγώνες φρόντιζαν ώστε να διατηρούν την ιερότητά τους και να υμνούν το υπερφυσικό, με τελετές προς τιμή των θεών, ενώ εκτός από αθλητικούς αγώνες περιλάμβαναν  ποιητικούς και λογοτεχνικούς αγώνες, ως απόδειξη της σημασίας που έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες στην καλλιέργεια και της ψυχής του ανθρώπου, γεγονός που αποδεικνύει την επιρροή της αρχαιοελληνικής παράδοσης στη διαμόρφωση της Χριστιανικής Ηθικής  και φιλοσοφίας,  μιας και η μια προηγήθηκε της άλλης.
   Ο Άγιος Νεκτάριος Κεφαλάς, ο εν Αιγίνη, «πάλαι ποτέ Μητροπολίτης Πενταπόλεως», λοιπόν, λέγει, σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Ιερόθεο, ότι υπάρχει στενός σύνδεσμος μεταξύ της ψυχής και του σώματος και κατά συνέπεια υπάρχει αλληλεπίδραση των δύο αυτών στοιχείων του ανθρώπου. Όταν το σώμα πάσχει, ο άνθρωπος λέγει ότι «…εγώ πάσχω…». Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και με το πάθος της ψυχής «…δια το ενιαίον πρόσωπον…». Επομένως, και τα δύο στοιχεία ασθενούν, κατά τα λεγόμενα του Αγίου, και τα δύο υγιαίνουν με την αλληλεπίδραση του ενός επί του άλλου. Οπότε «…ο άνθρωπος οφείλει να μεριμνήσει υπέρ της ενισχύσεως αμφοτέρων…».
   Η ορθοδοξία, λοιπόν, δεν μπορεί να είναι ενάντια στον αθλητισμό και το αντίστροφο, παρά μόνο τέλειοι συνεργάτες.    ¨ Η ορθοδοξία στέκεται απέναντι στον αθλητισμό, μόνο όταν έχει χάσει τον προσανατολισμό του, σε έναν αθλητισμό που καλλιεργεί τα πάθη και τον εγωϊσμό, και από τον κότινο (στεφάνωμα με την ελιά) δείγμα ότι έτσι επέρχεται η ειρήνη στον άνθρωπο, περνάει στον κότο, δηλαδή στην επιθετικότητα¨. Όπως πολύ σωστά αναφέρει ο καθηγητής Φ.Α. Ιωάννης Βακαδάρης στο έργο του ¨Ορθοδοξία και αθλητισμός¨.
   Στον αθλητισμό που καλλιεργεί τα πάθη και τον εγωισμό αναφέρεται και ο Άγιος Νεκτάριος, λέγοντας πως αυτό συνέβη ίσως επειδή χάθηκε το μέτρο. Σ’ αυτό το μέτρο αναφέρεται ο Άγιος, προτάσσοντας τον λόγο του Αριστοτέλη, τον οποίο ονομάζει «…σοφόν απόφθεγμα..», σύμφωνα με τον οποίο «…τα τε υπερβάλλοντα γυμνάσια και τα αελλείποντα φθείρει την ψυχήν, σώζεται δε η σωφροσύνη υπό της μεσότητος…». Με την πρόταξη αυτού του αριστοτελικού λόγου γίνεται φανερό ότι ο άγιος Νεκτάριος είναι υπέρ του μέτρου, γιατί κάθε υπερβολή δημιουργεί προβλήματα στην ψυχή του ανθρώπου.
   Από το βιβλίο του Αγίου Νεκταρίου, με τίτλο ¨Περί αληθούς και ψευδούς μορφώσεως¨ που εκδόθηκε το 1989, ξεχωρίζουμε δύο πολύ σημαντικές αναφορές στον αθλητισμό:
¨Την ομιλία περί Γυμναστικής¨,  την οποία εξεφώνησε ο ίδιος στα εγκαίνια του Γυμναστικού Συλλόγου Κύμης, την 21η Αυγούστου του 1893
Και το
¨Λόγος προς τους εφήβους¨
Μέσα από τις δύο φωτισμένες ομιλίες του Αγίου Νεκταρίου, τρία περίπου χρόνια πριν από την αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, σημειώνεται η παρουσία Γυμναστικών Συλλόγων στην Ελλάδα και την Ευρώπη, οι οποίοι όπως λέγει, αποτελούν φυτώριο όχι μόνον για την άθληση αλλά και την παίδευση της νεότητας» …Της αρμονικής γυμνασίας της ψυχής και του σώματος, της εγκαινιζόμενης σήμερον υπό του συστάντος Γυμναστικού Συλλόγου της μουσικοτραφούς νεότητος, συνήλθομεν να τελέσωμεν τα εγκαίνια…!
Κατά τον Άγιο Νεκτάριο, οι αγώνες είχαν πνευματική προοπτική, να αναδείξουν «άνδρας τελείως μεμορφωμένους, ικανούς προς πάσαν επιχείρησιν». Ο Άγιος έδιδε τόση σημασία στους αθλητικούς συλλόγους, ώστε να σημειώνει με έμφαση ότι η «πεπολιτισμένη Ευρώπη  αριθμεί τοσούτους συλλόγους γυμναστικούς, ως ον το πλήθος υπερβαίνει τον αριθμό των σχολείων». Ενώ δεν παραλείπει να αναλύσει τα ωφέλη από τη συνάθληση των νέων σε αγώνες: «Ο Γυμναστικός Σύλλογος προτίθεται δια της συνεχούς ομιλίας των εταίρων να συσφίγξη τος δεσμούς φιλίας, να αδελφοποίηση την νεολαίαν, να διασκεδάση τας ταπεινάς αντιπάθειας και αντιζηλίας, να αποσπάση αυτήν των ματαίων και ανωφελών ασχολιών… να αναπτύξη την συγγενήν άμιλλαν, της χαυνότητας, της αμελείας και πάσης κακίας και παρασκευάσει άνδρας κρατερούς προς την υπεράσπισιν των δικαίων της πατρίδος».
Όπως αναφέρει ο Επίκουρος καθηγητής της Ιστορίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρ. Ευτυχιάδης στο άρθρο του ¨Ο Άγιος Νεκτάριος ως προστάτης της γυμναστικής αθλήσεως και των Ολυμπιακών αγώνων¨…. Είναι  αξιοσημείωτο ότι οι πρωτοποριακές αυτές τοποθετήσεις του Αγίου Νεκταρίου, επί  των γυμναστικών αγώνων, με σκοπό να συντελέσει και αυτός « εις την αληθή μόρφωσιν και εκπαίδευσιν», καρπός του φωτισμένου μυαλού του, συμπίπτουν χρονικώς με τις σκέψεις και τις ενέργειες του Γάλλου βαρώνου, εμπνευστού και εισηγητού των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, P. De Coubertin τρία χρόνια πριν από την επίσημη αναβίωση τους, το 1896, με την πρώτη τέλεσή τους στην Αθήνα, αποδεικνύοντας την προορατικότητα των λόγων του στην ομιλία του στην Κύμη…!
Πέρα των αθλητικών τοποθετήσεών του και του αγιοπνευματικού κύρους του, η χρονική αυτή συγκυρία του Αγίου Νεκταρίου, ως αναλυτού και εμψυχωτού των αθλητικών αγώνων, αρχής γενομένης από την Αθήνα, ουδέν περιθώριο αφήνει αμφισβητήσεως του Αγίου Νεκταρίου ως Προστάτου της γυμναστικής αθλήσεως και των Ολυμπιακών Αγώνων, σε εκκλησιαστικό και ενδεχομένως, εθνικό επίπεδο συνεχίζει ο καθηγητής Ευτυχιάδης.
Πρέπει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί πως και πολλοί άλλοι Άγιοι πατέρες της Ορθοδοξίας επεσήμαναν, πρότερα του Αγίου Νεκταρίου, τα οφέλη της αθλήσεως στην ισόρροπη ανάπτυξη του ανθρώπου.
«…το γυμναστήριο είναι αναγκαίο για τα παιδιά. Οι ασκήσεις χρησιμεύουν στην υγεία των νέων, καθώς προκαλούν ζήλο και φιλοτιμία, όχι μόνον για την επιμέλεια της ευεξίας αλλά και της ευψυχίας …» είχε επισημάνει ο Κλήμης ο Αλεξανδρέας
«…Γυμνάσια κεκλεισμένα, και νύχτας αφεγγείς ουκ εά ημάς ουδέν λογίζεσθαι η περι του ζην αγωνία..» σημειώνει στην επιστολή του ο Μέγας Βασίλειος στον Μαρτινιανό.
«…Ο χριστιανός παιδαγωγός πρέπει να είναι διδυμότοκος, να αποβλέπει και στην μόρφωση της ψυχής και στην διάπλαση και ευσχημοσύνη του σώματος…» λέει ο Γρηγόριος Νύσσσης
Το κοινό, λοιπόν, πεδίο δράσης της ορθοδοξίας και του αθλητισμού, με στόχο και σκοπό την τελειοποίηση και ολοκλήρωση του ανθρώπου, είναι αδιαμφισβήτητο. Τα αποτελέσματα, σύμφωνα με τον καθηγητή Βακαδάρη μιας τέτοιας συνεργασίας είναι μεγάλα διότι, όπως λέγει ο Άγιος Νεκτάριος «…ο κατ’ αμφοτέρα ανεπτυγμένος άνθρωπος αποβαίνει ανήρ ευδαίμων, έξοχος, μεγαλεπήβολος, μεγαλοπράγμων, ισχυρός και προς πάσαν επιχείρησιν ικανός, ωφέλιμος δε προς πάντας και παντί καιρώ..». Με τον τρόπο αυτό, συνεχίζει….καλλιεργείται η διάνοια του ανθρώπου και κυρίως η αρετή της σωφροσύνης, η οποία κατά τον Αριστοτέλη είναι, «…το σύμβολον της υγείας της ψυχής και η μήτηρ πάσης αρετής…».
Η παιδαγωγική αντίληψη και παρότρυνση του σοφού Ιεράρχη για την αρμονική γυμνασία των δυνάμεων της ψυχής και του σώματος, στην οποία πρέπει να αποβλέπει ολόκληρος ο αθλητικός κόσμος, καταλήγει ο καθηγητής Ευτυχιάδης, μπορεί να μεταβάλει το κλίμα των γηπέδων από βίαιο σε ειρηνικό, από φανατικό και εκδικητικό σε ανεξίκακο και μετριοπαθές, από ανάγωγο σε ευάγωγο, από άδικο και υποκειμενικό σε δίκαιο και αντικειμενικό, από καταστροφικό και επιζήμιο σε οικοδομητικό και ωφέλιμο, από εχθρικό σε φιλάδελφο, από εγωϊστικό σε αλλτρουϊστικό, από αντιπαραθέσεως σε ευγενούς άμιλλας, από επαγγελματικό και μεγάλων οικονομικών συμφερόντων σε αθλητικό και φιλότιμο, από εθνικώς αδιάφορο σε πατριωτικό, από υπόδουλο στη βία και την πανουργία σε ελεύθερο και ενάρετο, από χυδαιολογικό και βωμολοχικό σε αξιοπρεπές και αγνό, από θλιβερό σε ψυχαγωγικό, από αναρχία της μάζας σε υπευθυνότητα προσώπων.
Αυτή είναι, κατά την κρίση μου, η επιρροή της χριστιανικής ηθικής στη διαμόρφωση των αρχών και των αξιών του αθλητισμού και αυτά είναι τα οφέλη της για τον άνθρωπο. Αυτά επεσήμανε στους λόγους του ο σοφός Άγιος Νεκτάριος και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως ο αυτός  προστατεύει και καθοδηγεί τα βήματα και τις πράξεις όλων όσων ασχολούμαστε με τον αθλητισμό αλλά και ευλογεί τους χώρους και τα μέσα που χρησιμοποιούν όσοι ασκούνται σε αυτούς.
Κλείνοντας την σημερινή μου ομιλία, εύχομαι ο Άγιος Νεκτάριος να καθοδηγεί και να ευλογεί την ζωή και τα βήματά μας, ώστε η πνευματική μας αναζήτηση να μην περιορίζεται στα όρια του φαινομενικά υπαρκτού αλλά να αναζητά την αλήθεια και στο φαινομενικά ανύπαρκτο, έχοντας πάντα ως οδηγό την πίστη μας στις αρχές και τις αξίες της ορθοδοξίας μας.

Σας ευχαριστώ 



1 σχόλιο:

  1. Η ομιλία περί γυμναστικής 21-8-1893 Κύμη ΑΓ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ έγινε επιστημονική εργασία από τους Κ. Φ. Α.
    Κ. ΓΕΩΡΓΟΥΛΙΑ Δ. Κ. ΔΙΓΓΕΛΙΔΗ. ΑΘΑΝΑΣΙΟ με αφορμή την εργασία αυτή η εκ. της Ελλάδος ανακ.τον ΑΓ ΝΕΚΤΑΡΙΟ προστάτη των π. Φ. Α. Αθλητισμού 2007 επ. Μακαριστού Χριστοδούλου

    ΑπάντησηΔιαγραφή